Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dâ;n tộc thiểu số được thực hiện căn cứ theo Quyết định số 02/QĐ-TTg ngày 05/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dâ;n tộc thiểu số; trong đó quy định Tổng cục Thống kê chủ trì phối hợp với Ủy ban Dâ;n tộc thực hiện cuộc điều tra này với chu kỳ 05 năm một lần. Ngày 14/7/2023, Tổng cục trưởng TCTK đã ký Quyết định số 628/QĐ-TCTK về việc ban hành Phương án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dâ;n tộc thiểu số năm 2024 tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Mục đích, yêu cầu điều tra

Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dâ;n tộc thiểu số năm 2024 (viết gọn là Điều tra DTTS 2024) được thực hiện nhằm thu thập thông tin về dâ;n số, điều kiện nhà ở của hộ dâ;n tộc thiểu số và các điều kiện kinh tế - xã hội nhằm phản ánh thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dâ;n tộc thiểu số để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dâ;n tộc phục vụ xâ;y dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng dâ;n tộc thiểu số giai đoạn 2026 - 2030. Đồng thời, làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dâ;n tộc thiểu số tại Việt Nam.

Điều tra DTTS 2024 cần đảm bảo các yêu cầu sau: Thực hiện điều tra đúng các nội dung quy định trong Phương án; Bảo mật thông tin thu thập từ các đối tượng điều tra theo quy định của Luật Thống kê; Quản lý và sử dụng kinh phí của cuộc điều tra đúng chế độ hiện hành, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả; Kết quả điều tra phải đáp ứng yêu cầu thông tin của Ủy ban Dâ;n tộc (UBDT) và người dùng tin trong và ngoài nước.

Phạm vi, đối tượng điều tra

Cuộc điều tra này được thực hiện tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (viết gọn là tỉnh, thành phố), bao gồm 51 tỉnh có xã thuộc vùng dâ;n tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 04 tháng 6 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dâ;n tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 và 03 tỉnh, thành phố có các xã/phường/thị trấn (viết gọn là xã) có nhiều người dâ;n tộc thiểu số sinh sống gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Long An và Hà Tĩnh.

Đối tượng của Điều tra DTTS 2024 gồm hộ dâ;n cư người dâ;n tộc thiểu số (Hộ DTTS); Nhâ;n khẩu thực tế thường trú tại các hộ DTTS tính đến thời điểm điều tra (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang hiện đang ăn, ngủ tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quâ;n đội và công an; Tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục của xã thuộc khu vực III, khu vực II và khu vực I theo Quyết định số 861/QĐ-TTg và các xã không thuộc các khu vực trên nhưng có địa bàn vùng dâ;n tộc thiểu số tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Long An và tỉnh Hà Tĩnh.

Trong cuộc điều tra này, địa bàn vùng dâ;n tộc thiểu số được quy định là địa bàn có số lượng người dâ;n tộc thiểu số đang sinh sống chiếm từ 15% trở lên so với tổng số dâ;n của địa bàn.

Đơn vị điều tra

Đơn vị Điều tra DTTS 2024 bao gồm hộ DTTS và Ủy ban nhâ;n dâ;n (viết gọn là UBND) xã thuộc khu vực III, khu vực II và khu vực I theo Quyết định số 861/QĐ-TTg và các xã không thuộc các khu vực trên nhưng có địa bàn vùng dâ;n tộc thiểu số tại 03 tỉnh nêu trên.

Hộ DTTS gồm một người ăn riêng, ở riêng hoặc một nhóm người ăn chung và ở chung. Đối với hộ có từ 02 người trở lên, các thành viên trong hộ có thể có hay không có quỹ thu chi chung; có hoặc không có mối quan hệ ruột thịt, hôn nhâ;n hay nuôi dưỡng; hoặc kết hợp cả hai.

Hộ DTTS được quy định trong cuộc điều tra này là các hộ đáp ứng ít nhất một trong ba điều kiện sau đâ;y: Chủ hộ là người dâ;n tộc thiểu số; Vợ hoặc chồng của chủ hộ là người dâ;n tộc thiểu số; Hộ có tỷ lệ thành viên là người dâ;n tộc thiểu số chiếm từ 50% trở lên.

Nội dung điều tra

Đối với hộ dâ;n tộc thiểu số, Điều tra DTTS 2024 sẽ thu thập các các thông tin về nhâ;n khẩu học của dâ;n số; giáo dục; di cư; hôn nhâ;n; sử dụng bảo hiểm y tế; việc làm; lịch sử sinh và tình hình sử dụng biện pháp tránh thai của nữ từ 10-49 tuổi; thông tin người chết của hộ trong 12 tháng qua; nhà ở và điều kiện sinh hoạt của hộ; đất ở, đất sản xuất của hộ; một số loại gia súc chủ yếu của hộ; tình hình tiếp cận dịch vụ công cộng của hộ.

Đối với UBND xã, Điều tra DTTS 2024 sẽ thu thập các thông tin về đặc điểm của xã; sử dụng điện, đường, giao thông; trường học và trình độ giáo viên; nhà văn hóa; y tế và vệ sinh môi trường; chợ; trình độ của cán bộ, công chức cấp xã; tôn giáo, tín ngưỡng; mức độ phủ sóng điện thoại và internet.